Bunt i gniew w (nie)odpowiedzialnym życiu i biznesie. Podsumowanie VII konferencji Nienieodpowiedzialni

6 listopada 2019 roku w Warszawie odbyła się VII edycja konferencji Nienieodpowiedzialni. Podczas spotkania omawiana była kwestia buntu i gniewu we współczesnym świecie – zastanowiono się nad ich rolą w kreowaniu pozytywnych zmian, a także omówiono bariery, które mogą stanąć na przeszkodzie w budowaniu odpowiedzialnych firm i kapitału społecznego.

Konferencję otworzył Artur Nowak-Gocławski – prezes ANG Spółdzielni i pomysłodawca projektu. Podczas wystąpienia zaznaczył on, że to właśnie omawiany gniew i bunt wobec zastanej rzeczywistości przyczyniły się do stworzenia Nienieodpowiedzialnych oraz chęci tworzenia lepszej przyszłości.

Głos zabrał również Paweł Rabiej – zastępca prezydenta miasta st. Warszawy i współorganizator konferencji. Wspomniał on o doświadczeniach związanych z buntem i przekonywał, że destrukcja jest niezbędna do zbudowania czegoś nowego.

Podczas sesji odbyła się „debata warszawska” w stylu oksfordzkim. Jej teza brzmiała: „Oportunizm w biznesie opłaca się bardziej niż bunt”. Wśród publiczności przeprowadzono głosowanie zwolenników i przeciwników tego stwierdzenia.

Po stronie propozycji opowiedziała się Aleksandra Minkowicz-Flanek, która mówiła o nadrzędnej roli w budowaniu kompromisów i minimalizowaniu ryzyka w biznesie. Zdanie to poparła wypowiedź dr Magdaleny Płonki również nawiązująca do długofalowych korzyści wynikających z oportunizmu. Artur Kurasiński z kolei mówił o tym, że świat rozwija się dzięki współpracy i że jego zdaniem nikt nie chce żyć w świecie, w którym jedyne co pewne, to zmiana. Anna Pięta także przekonywała, że w biznesie bunt się nie opłaca, a oportunizm to „łapanie przychylnego wiatru”.

Argumentami przeciwko tezie posługiwała się Sylwia Gregorczyk-Abram, która broniła buntu jako tego, który w konsekwencji prowadzi do osiągania wielkich rzeczy. Wawrzyniec Smoczyński przyznał, że bunt co do zasady nigdy się nie opłaca, ze względu na ryzyko porażki, jednak jak stwierdził, nie wszystko w biznesie musi się opłacać – ważne są także wartości. Bunt w jego opinii „przyciąga niezagospodarowane talenty i rodzi wartościowe przywództwo”. Kamil Wyszkowski na podstawie przykładów mówił o tym, że możliwe jest przeprowadzenie rewolucji w sposób pokojowy, a biznes powinien dążyć do samoograniczania, nawoływać do przyzwoitości oraz odpowiedzialności za przyszłe pokolenia. Prof. Bolesław Rok tłumaczył natomiast, że to oportunizm doprowadził świat na skraj katastrofy klimatycznej i oznacza egoizm, który nie jest wartościowy dla biznesu.

Podsumowanie całej debaty wykazało, że odsetek zwolenników tezy wyniósł 63 proc., co oznaczało wzrost przekonania publiczności do tej racji z 55 proc. przed przeprowadzoną wymianą zdań.

Wystapienie prof. Jerzego Bralczyka rozpoczęło kolejną część konferencji. Przybliżył on etymologię słowa „gniew” i przedstawił konteksty jego użycia. Profesor przekonywał, że aby gniew był skuteczny, musi być widoczny, a nie jedynie pokazywany. Prezes Santander Bank Polska – Michał Gajewski – przyznał, że bankowość może nie kojarzyć się z buntem, bo ma on wpływać  na stabilność depozytów, jednak jak przyznał, we współczesnej bankowości jest miejsce dla buntu, np. poprzez wymagania dotyczące takich samych warunków dla wszystkich podmiotów na rynku.

Podczas wydarzenia przedstawiona została również Deklaracja Odpowiedzialnej Sprzedaży – jako inicjatywa branży finansowej. Ma ona na celu podnoszenie i upowszechnianie standardów etycznych w relacjach z klientem, edukowanie biznes i jego konsumentów, a także zwiększanie zaufanie do branży finansowej oraz przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom. Inicjatorami są ANG Spółdzielnia, Bank BNP Paribas i Santander Bank Polska, a gospodarzem projektu jest Federacja Konsumentów.

Prof. Dominika Maison zaprezentowała uczestnikom wydarzenia wyniki badania „(Nie)Zbuntowany klient – dlaczego jako konsumenci się nie buntujemy?”. Miało ono na celu sprawdzenie, czy Polacy jako klienci buntują się przeciwko nieodpowiedzialnym zachowaniom firm. Choć statystycznie mieszkańcy Polski uważają się za odpowiedzialnych konsumentów, to ponad połowa z nich nie oczekuje od firm aktywności w zakresie działań na rzecz środowiska naturalnego i społecznego. Dodatkowo aż 86 proc. badanych nie było w stanie przytoczyć żadnego przykładu afer związanych z firmami i markami.

W trzeciej części spotkania wystąpił prof. Krzysztof Obój, którego zdaniem każda organizacja ma swoją specyfikę, reguły przynależności, zachowania i zanurzenie w polu instytucjonalnym. Jak zaznaczył jednak – „nie da się osiągnąć ponadprzeciętnych rezultatów przez naśladownictwo (...). Bunt to marzenia, radość, brak zgody na bylejakość, przeciętność i zobowiązanie do stałego poprawiania świata” – tłumaczył.

O buncie jako naturalnym elemencie rozwoju ludzkiego mówiła dr Joanna Heidtman. Tłumaczyła, że w sytuacjach niespójności wewnątrz systemu, wzrasta poczucie niepewności, czego skutkiem może być wycofanie, rytualizacja lub bunt. Jak podkreślała, najmniejszą skłonność do buntu ma klasa średnia jako ta, która ma najwięcej do stracenia. Temat ten kontynuowano w rozmowie z dr. Arkadiuszem Karwackim i prof. Tomaszem Szlendakiem, którzy mówili o „skowycie klasy średniej” – najbardziej sfrustrowanej grupie społecznej.

Później o buncie w cyfrowym świecie rozmawiała dr Katarzyna Młynek z Katarzyną Szymielewicz, prezes Fundacji Panoptykon, która podreślała to, że aby zmiany były skuteczne, ludzie muszą przestać być biernymi użytkownikami – „cyfrową biomasą”, a zacząć więcej wymagać.

W ostatniej części spotkania prof. Bogdan de Barbaro mówił o rodzajach gniewu i wspominał o ich konsekwencjach. Przekonywał, że warto zadbać o to, by „być w kontakcie ze swoim gniewem” w sytuacji zagrożenia własnych wartości.

Następnie wystąpili przedstawiciele start-upów Paula Bruszewska – Zwolnieni z Teorii, Kamil Dudek – Nieraz, a także Martyna Zastawna z WoshWosh. Opowiadali o tym, jak zmienili swój bunt wobec rzeczywistości na satysfakcjonujące i potrzebne pomysły.

Konferencję zakończyła rozmowa Bartłomieja Derskiego z Marcinem Popkiewiczem, której celem było przedstawienie tego, by umieć jak najszybciej wyjść z gniewu i przejść w konkretne działanie.

Wydarzenie stało się okazją do premiery książki z serii „Rozmów o odpowiedzialności” – Tom 3. Gniew. Na sam koniec uczestnicy zostali zaproszeni na VIII Konferencję Nienieodpowiedzialnych, która odbędzie się 27.10.2020 roku

PRoto.pl było patronem medialnym konferencji. (kd)