Kilka słów o „promocji” i „reklamie” wyrobów tytoniowych
Zakaz reklamy wyrobów tytoniowych
Reklama wyrobów tytoniowych jest co do zasady zakazana. Zakaz ten był ostatnich latach obchodzony poprzez wykorzystanie słowa „publiczne” w definicji reklamy wyrobów tytoniowych zawartej w ustawie o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Zgodnie z tą definicją reklamą wyrobów tytoniowych było „publiczne rozpowszechnianie komunikatów, wizerunków marek wyrobów tytoniowych lub symboli z nimi związanych, a także nazw i symboli graficznych firm produkujących wyroby tytoniowe, nieróżniące się od nazw i symboli graficznych wyrobów tytoniowych, służących popularyzowaniu marek wyborów tytoniowych; za reklamę nie uważa się informacji używanych do celów handlowych pomiędzy firmami zajmującymi się produkcją, dystrybucją i handlem wyrobami tytoniowymi”.
Jeżeli reklama obejmowała wyłącznie działania ”publiczne” to znaczy, że dostępne dla nieograniczonego kręgu osób, a zatem nie w sytuacji gdy takie działania skierowane były indywidualnie oznaczonych adresatów np. czytelników czasopisma przeznaczonego wyłącznie dla subskrybentów, czy też gości zaproszonych na zamkniętą imprezę.
Stan prawny uległ zmianie wskutek nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, która miała miejsce 8 kwietnia 2010 roku. W ramach tejże nowelizacji z definicji reklamy usunięto słowo „publiczne” i w związku z tym można twierdzić, że w obecnym stanie prawnym zakazana jest wszelka reklama wyrobów tytoniowych, również „niepubliczna”, skierowana do ograniczonego kręgu adresatów. Takie stanowisko prezentuje m.in. Ministerstwo Zdrowia, które w ramach interpretacji przepisów wspomnianej ustawy wskazało, że „na skutek usunięcia z określenia »reklamy wyrobów tytoniowych« (art. 2 pkt 5) przymiotnika publiczne – zabronione jest na podstawie art. 8 ust. 1 wszelkie rozpowszechnianie komunikatów, wizerunków marek wyrobów tytoniowych lub symboli z nimi związanych, a także nazw i symboli graficznych firm produkujących wyroby tytoniowe, nie różniące się od nazw i symboli graficznych wyrobów tytoniowych, służących popularyzowaniu marek wyrobów tytoniowych”.
Na marginesie, warto również dodać, że zakazu reklamy nie uchyla skierowanie przekazu wyłącznie do osób pełnoletnich.
Czy można promować wyroby tytoniowe?
Pomijając informacje zamieszczane na opakowaniach papierosów, można zastanowić się nad możliwościami prowadzenia „promocji” wyrobów tytoniowych. Zgodnie bowiem z ustawą o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych promocja stanowi „publiczne rozdawanie wyrobów tytoniowych lub rekwizytów tytoniowych, organizowanie degustacji, premiowanej sprzedaży wyrobów tytoniowych, oferowanie wyrobów tytoniowych konsumentom po obniżonej cenie w stosunku do ceny wydrukowanej na opakowaniu jednostkowym wyrobu, organizowanie konkursów opartych na zakupie wyrobów lub rekwizytów tytoniowych oraz inne formy publicznego zachęcania do nabywania lub używania wyrobów tytoniowych, bez względu na formę dotarcia do adresata”.
Duże znaczenie ma pozostawienie w przytoczonej definicji „promocji” słowa „publiczne” oraz to, że nie zostało ono usunięte wraz z wykreśleniem tego słowa z definicji „reklamy” w ramach omówionej wyżej nowelizacji. Mając to na uwadze należy uznać, że promocja skierowana do zamkniętego kręgu osób jest dopuszczalna, a więc można prowadzić takie działania np. podczas zamkniętych imprez. Co więcej w ramach działań promocyjnych niezbędne jest poinformowanie kto prowadzi daną promocję i w związku z tym należałoby uznać, że w ramach prowadzonych działań promocyjnych możliwe jest poinformowanie o producencie danej marki wyrobów tytoniowych. Nie można jednak zapominać, że wszelkie działania promocyjne powinny być skierowane do zamkniętego kręgu, znanych z imienia i nazwiska, pełnoletnich osób.