DO SIEGO ROKU CZY DOSIEGO ROKU?
Do siego roku czy dosiego roku?
W tych popularnych życzeniach noworocznych często popełniamy błąd. Pisownia do siego roku wynika z faktu, iż w wyrażeniu tym zachowała się forma dawnego zaimka si. Do siego roku znaczyło dosłownie 'do tego następnego roku'. Fakt, iż dzisiaj życzenia te są właściwie niezrozumiałe sprawia, że zapisujemy je w bezsensowny sposób. (oprac. Anna Zielińska)
W CUDZYSŁOWIE CZY W CUDZYSŁOWIU?
W CUDZYSŁOWIE CZY W CUDZYSŁOWIU?
W cudzysłowie czy w cudzysłowiu?
Poprawna forma miejscownika, to w cudzysłowie. Rzeczownik ten odmieniamy tak jak rów, a więc: rowu/cudzysłowu, rowowi/cudzysłowowi, rowem/cudzysłowem, w rowie/ w cudzysłowie. (oprac. Anna Zielińska)
CO DZIEŃ, ALE CODZIENNIE
Co dzień, codziennie
Co dzień, na co dzień, co dnia piszemy rozdzielnie, łącznie zaś piszemy codziennie, codzienny. Zasada ta odnosi się również do pisowni co tydzień, co miesiąc, co rok i cotygodniowo, comiesięcznie, corocznie. (oprac. Anna Zielińska).
KIEDY MOŻNA UŻYWAĆ ZAIMKA CO?
Kiedy można używać zaimka co?
Jedynie w języku potocznym można używać zaimka co zamiast innych, wyspecjalizowanych w swojej funkcji zaimków względnych: kto, który, jaki, ile. Zdanie: Znam kogoś, co to zrobi, dopuszczalne jest w języku potocznym, w oficjalnym zaś powinno brzmieć: Znam kogoś, kto to zrobi. W wyrażeniach typu: ten sam, co (zawsze); taki sam, co (poprzednio); tyle samo, co (wczoraj) zaimek względny co używany jest zarówno w języku potocznym, jak i oficjalnym. (oprac. Anna Zielińska)
BY, -BY.
by, -by.
Cząstka ta, charakterystyczna dla trybu warunkowego, może być umieszczona po czasowniku lub przed czasownikiem, ale nie na początku zdania. By po formie osobowej czasownika jest pisane łącznie z nią, bez względu na to, czy czasownik ma znaczenie osobowe, czy też nie. Rozdzielnie pisze się cząstkę by po formach nieosobowych, po czasownikach winien i powinien i po wyrazach typu: trzeba, można, wolno, warto, widać, słuchać, żal, grzech, brak, czuć. (oprac. Anna Zielińska)
BRAĆ SIĘ DO CZEGO CZY ZA CO?
Brać się do czego czy za co?
W języku potocznym częściej używane są wyrażenia z przyimkiem za, ponieważ odbiera się je jako bardziej ekspresywne. Wyrażenia te rażą jednak w języku oficjalnym, dlatego lepiej ich wówczas unikać. (oprac. Anna Zielińska)
BIZNESMEN, ALE BUSINESSWOMAN
Biznesmen, ale businesswoman
Słowo businessman uległo spolszczeniu i zwykle jest pisane biznesmen. Dopuszczalna jest jednak podwójna pisownia. Businesswoman, nowsze zapożyczenie, należy pisać jeszcze zgodnie z oryginałem. W dalszym ciągu bowiem słowo to traktuje się jako cytat z angielskiego, a nie jako wyraz przyswojony w naszym języku. (oprac. Anna Zielińska)
BEZ DANIA RACJI CZY BEZ ZDANIA RACJI?
Bez dania racji czy bez zdania racji?
Poprawna forma brzmi bez dania racji. Błąd w jego pisowni wynika z niepoprawnej wymowy. Wątpliwości rozwiewają się, gdy przywołamy znaczenie tego wyrażenia - zrobić coś bez dania racji, to zrobić coś bez powodu, a przynajmniej bez jego podania. (oprac. Anna Zielińska)
ADRES ZAMIESZKANIA?
Czy poprawne jest sformułowanie adres zamieszkania?
Sformułowanie to jest nielogiczne, a co za tym idzie również niepoprawne. Najczęściej używane jest w kwestionariuszach urzędowych, gdzie powinno być zastąpione sformułowaniem miejsce zamieszkania albo adres - stały, tymczasowy. (oprac. Anna Zielińska)
Ad 1 czy ad. 1 ?
Ad 1 czy ad. 1 ?
Słowa ad używa się w tekstach pisanych jako odsyłacza do punktów wyżej podanego planu, np.:
1. Sprawy finansowe.
2. Sprawy kadrowe
3. Wnioski
Ad 1 (...)
Ad 2 (...)
Po słowie ad nie stawia się kropki, gdyż nie jest ono skrótem, lecz łacińskim słowem o znaczeniu 'do'. (oprac. Anna Zielińska)
ODMIANA SKRÓTOWCÓW
Czy powinno odmieniać się skrótowce ZFPR, PSPR, SAR, PKPP?
Ogólna zasada odmiany jest prosta: decyduje sposób wymowy; mogą się odmieniać te, które kończą się w wymowie Mianownika lp. na spółgłoskę; nie odmieniaja się natomiast te, które w wymowie kończą się na samogloskę. Nie wszystkie więc podane skróty mogą się odmieniać, np. ZFPR-u, ZFPR-ze, bo zakończone w wymowie na ER; PKPP - zakończone w wymowie na E (pekapepe) nie odmienia się.
INTERPUNKCJA W MAILACH
Proszę rozwiać moje wątpliwości dotyczące pisania początkowej formy maili. Czy poprawną formą jest "Witam" (bez przecinka) i zaczynanie zdania od dużej litery, czy "Witam" z przecinkiem i zaczynanie zdania z małej/dużej litery? Czy po słowie "pozdrawiam", następnie jest imię i nazwisko, stawia się przecinek?
Zasada odnosi się do wszelkich początków listów (także tradycyjnych, "papierowych"), czyli różnych formuł tzw. adresatywnych: Witam; Szanowny Panie; Droga Pani, Miła Moja itd. Możemy postawić po tych formułach przecinek i wtedy zaczynamy tekst MAŁĄ LITERĄ (! NIE z małej litery-to błąd!); możemy też dać wykrzyknik ! i wtedy zaczynamy tekst WIELKĄ LITERĄ. Po tych sformułowaniach, które kończą listy (pozdrawiam, z wyrazami szacunku itd.) nie stawiamy znaku przestankowego.
PR-owskie czy PR-owe
Czy poprawnie mówi się "działania PR-owe", czy "działania PR-owskie". Chodzi dokładnie o końcówkę odmiany słowa PR.
Działania PR-owskie - ta forma bedzie właściwsza, choć ta druga też nie jest błędna
ODMIANA NAZWISK
Wiem, że należy odmieniać nazwiska, w szczególności nazwiska kobiet zakończone na -a. (Warda, Lusa, Jałmużna). Jedna z kobiet, której nazwisko było wymienione w artykule, zastrzegła sobie, by w przyszłości jej nazwisko pozostało nieodmieniane przez przypadki. Czy ma takie prawo?
Zasadą, którą musimy respektować przy odmianie nazwisk, jest życzenie ich nosiciela. Nazwisko jest własnością osoby i ma ona prawo wyrażać taką właśnie opinię, jak jedna z kobiet, o których Pani pisze. Nie jest to w sprzeczności z regułą, że w języku polskim nazwiska się odmienia.
Powody, dla których kobiety nie chcą odmieniać nazwisk, są bardzo różne i zależą od typu nazwiska. Takim powodem może być identyczność nazwiska z nazwą pospolitą. Dążąc do odróżnienia nazwiska, zachowuje sie wtedy jego nieodmienność. Pani Chuda woli, żebyśmy mówili o p. Chudy a nie p. Chudej.
NA RYNKU czy W RYNKU
Która forma jest poprawna? Na rynku czy w rynku? I kiedy piszemy słowo 'rynek' dużą literą?
Mieszkać w rynku albo na rynku (nie: przy rynku).
Kupować warzywa na rynku. (w analogii do: na targu).
Samochód wjechał na rynek(nie: w rynek, nie: do rynku).
Wielką litera słowo „rynek” występuje w nazwach typu; Rynek Starego Miasta, Stary Rynek.
ZAGRANICĄ czy ZA GRANICĄ
Kiedy piszemy razem, a kiedy osobno?
Zagranica = kraje leżące poza granicami naszego państwa, obce kraje: stosunki dyplomatyczne z zagranicą; wiadomości z zagranicy;
Za granicą = za linią graniczną: mieszkać za granicą; w kraju i za granicą.
NA ADRES czy POD ADRES
List wysyłamy na adres czy pod adres?
List wysyłamy na adres
PODWÓJNE "i"
Czy w zdaniu: "Przede wszystkim zaś jesteśmy silnie zmotywowani, aby nadal pogłębiać naszą wiedzę i umiejętności i aby wspólnie tworzyć lepszą przyszłość" przed "i aby wspólnie..." należy postawić przecinek?
Zasadniczo przed "i" nie stawiamy przecinków, ale z konstrukcji logicznej zdania wnioskuję, że powinien on się tam znaleźć: "Przede wszystkim zaś jesteśmy silnie zmotywowani, aby nadal pogłębiać naszą wiedzę i umiejętności, i aby wspólnie tworzyć lepszą przyszłość"
Powtórzenie "i aby" jest tu mało zręczne stylistycznie.
Może je zastąpić "oraz": "umiejętności oraz wspólnie tworzyć"
W istocie zasadniczo przed "i" nie stawiamy przecinków, ale
1) stawia się go przed "i" powtórzonym
2) przed i w funkcji wynikowej też można: Spadł śnieg, i pojechał saniami.
LEPIEJ:
Przede wszystkim zaś jesteśmy silnie zmotywowani, aby nadal pogłębiać naszą wiedzę i umiejętności oraz wspólnie tworzyć lepszą przyszłość.
Przede wszystkim zaś jesteśmy silnie zmotywowani, aby nadal pogłębiać naszą wiedzę i umiejętności, aby wspólnie tworzyć lepszą przyszłość.
PYTANIE INTERPUNKCYJNE
Gdzie w zdaniu: Pan Nowak prezes firmy Nowak powiedział że... wstawić przecinki?
Pan Nowak, prezes firmy Nowak, powiedział, że