Cambridge Dictionary wybrało słowo, które zdominowało i najlepiej oddało realia przestrzeni internetowej. W 2025 roku zwyciężyło określenie „parasocial”, tłumaczone jako „paraspołeczny”, obrazujące jednostronne relacje, które wytwarzają się między użytkownikami a celebrytami.
W dobie mediów społecznościowych i rozwoju sztucznej inteligencji coraz częściej użytkownicy odczuwają silną więź z celebrytami, inluencerami czy chatbotami. Z tego powodu utożsamiają się z opisanymi w piosenkach historiami o złamanym sercu czy, na wieść o zaręczynach ulubionej pary, cieszą się tak, jak gdyby to wydarzenie dotyczyło ich bliskiej przyjaciółki. Ponadto dla części odbiorców ChatGPT stał się doradcą i powiernikiem. Nie przeszkadza im to, że są to relacje jednostronne, w których brakuje autentycznej informacji zwrotnej. Na określenie takich więzi powstało specjalne wyrażenie „paraspołeczny”. Popularność i adekwatność wyrażenia została doceniona także przez Cambridge Dictionary, które wybrało je na Słowo Roku 2025.
„Paraspołeczny” ma nie tylko oddawać ducha internetowych realiów, ale też odpowiednio określać aktualną epokę. Colin McIntosh z Cambridge Dictionary zauważa, że to wyrażenie „to świetny przykład na to, jak zmienia się język. To, co kiedyś było specjalistycznym terminem akademickim, stało się powszechne”. Pierwsze użycie tego słowa odnotowano w 1956 roku, kiedy to socjologowie z Uniwersytetu Chicagowskiego zdefiniowali tak relacje między widzami a postaciami telewizyjnymi. Teraz, blisko 70 lat później, to określenie dalej pozostaje aktualne, dostosowując się do członków tej niecodziennej komunikacji.
„Wraz z zanikiem zaufania do mediów głównego nurtu i tradycyjnych, ludzie zwracają się ku poszczególnym osobistościom jako autorytetom i – spędzając wiele godzin na konsumowaniu ich treści – nawiązują więzi paraspołeczne, traktując je bardziej jak bliskich przyjaciół, rodzinę lub przywódców kultu. Kiedy influencer ma tak wielu obserwujących, ludzie zakładają, że jest godny zaufania. Prowadzi to do poczucia, że ludzie »znają« osoby, z którymi tworzą więzi paraspołeczne, mogą im ufać, a nawet wykazywać skrajną lojalność. Jest to jednak całkowicie jednostronne” – podkreśla Simone Schnall, profesor eksperymentalnej psychologii społecznej na Uniwersytecie Cambridge.
Cambridge Dictionary wyróżnił także inne słowa, które w 2025 roku zyskały popularność i adekwatnie opisywały realia:
- slop – treści o bardzo niskiej jakości, często generowane przez sztuczną inteligencję,
- pseudonymization – zamiana imienia i nazwiska na ciąg cyfr lub nazwę bez konkretnego znaczenia, aby uniemożliwić identyfikację osoby, której dotyczą dane,
- memeify – zamienienie osoby, wydarzenia czy przedmiotu w mem, który bardzo szybko zdobywa popularność w internecie,
- glazing – nadmierne korzystanie ze słów, które wyrażają pochwały w sposób nieszczery, odnosi się zwłaszcza do narzędzi AI,
- bias – określa nadmierne oddanie przestrzeni medialnej danemu celebrycie przez jego fanów,
- vibey – opisujące przestrzeń, która ma dobrą atmosferę,
- doom spending – kupowanie rzeczy, na które nie ma się pieniędzy, po to, aby poczuć się lepiej. (km)
Źródło: cambridge.org, ‘Parasocial’ is Cambridge Dictionary’s Word of the Year 2025
