IMM: Polskie media rozbrajają machinę dezinformacyjną na temat Ukrainy

IMM: Polskie media rozbrajają machinę dezinformacyjną na temat Ukrainy. od początku marca 2022 roku w mediach społecznościowych pojawia się coraz więcej treści dezinformacyjnych w kontekście wojny w ukrainie. instytut monitorowania mediów jednocześnie potwierdza, że liczba materiałów publikowanych przez polskie redakcje, dziennikarzy czy osoby publiczne, w których zawarte są ostrzeżenia na temat nieprawdziwych informacji, również wzrasta – takich treści w stosunku do lutego jest już niemal trzykrotnie więcej. imm szacuje, że każdy polak w wieku powyżej 15 lat w okresie 1-13 marca mógł spotkać się z przekazami alarmującymi o dezinformacji minimum dwa razy. media w walce z wojenną dezinformacją. w okresie 18-28 lutego, kiedy siły rosyjskie rozpoczęły zbrojną inwazję na ukrainę, w tym samym czasie zaczęły napływać treści dezinformacyjne w sieci, media licznie zaczęły apelować o czytanie rzetelnych źródeł. wówczas liczba tego typu materiałów w portalach internetowych i social mediach wynosiła ponad 6 tys. publikacji o dotarciu około 15 mln kontaktów z przekazem. na początku marca 2022 roku w social mediach rozpoczęła się kolejna akcja dezinformacyjna między innymi na temat rzekomej agresji na granicach polski z ukrainą wobec obywateli innych narodowości, którzy podobnie jak ukraińcy uciekają przed wojną – władze poszczególnych województw szybko zdementowały pogłoski, aby dochodziło do nagminnie wspominanej przemocy. „faktem jest, że »polskie terytorium internetowe« od czasu zajęcia krymu jest areną działań związanych z wojną na ukrainie. teraz działania te się nasiliły, a w obecnej sytuacji »większej czujności« stały się bardziej odstające i widoczne – nie traktuje się ich już jako »wolnych opinii«, ale jako element mający potencjał szkodliwy, mogący bardzo łatwo stać się zapalnikiem negatywnych zachowań. głównym celem jest wzbudzenie poczucia chaosu, niesprawiedliwości i nieufności, co mogłoby przekierować naszą uwagę na wewnętrzne spory i ograniczyć pomoc dla ukrainy. będą się zatem pojawiać historie o nierównym traktowaniu, np. że uchodźcy dostają więcej pieniędzy z pomocy społecznej niż polacy albo że w szpitalach udziela się im pomocy zamiast polakom, o braku poszanowania naszych historycznych miejsc czy burdach sklepowych. takie przekazy – nagrania mają bardzo podobne struktury i dość łatwo je rozpoznać” – komentuje dr hab. jacek wasilewski, medioznawca, uniwersytet warszawski. polskie media odpierają atak fake newsów, błyskawicznie informując swoich odbiorców, które wiadomości są niepotwierdzone lub nieprawdziwe, a także edukują i zachęcają, aby skupiać się jedynie na sprawdzonych, wiarygodnych źródłach. od 1 do 13 marca liczba takich treści wzrosła o 256 proc. w stosunku do okresu 18-28 lutego do liczby prawie 22 tys. materiałów z dotarciem na poziomie 56,5 mln potencjalnych kontaktów z przekazem. według obliczeń imm każdy polak w wieku powyżej 15 lat mógł spotkać się z tymi informacjami minimum dwa razy. „dobrze, że media ostrzegają – wydaje mi się, że w przedłużającej się wojnie potrzeba będzie nie tylko maseczki przeciw informacyjnym wirusom, ale i szczepionki przeciw obcej propagandzie. tymczasem musimy pamiętać, że w momencie wzmożonych emocji każdy z nas chętnie przyjmuje bez sprawdzenia informację, której potrzebuje, żeby się dobrze poczuć ze swoją nadzieją lub niechęcią wobec innych” – dodaje dr jacek wasilewski. czytajcie sprawdzone źródła. imm dołącza do apelu, aby wszystkie wiadomości, które w ostatnim czasie w zawrotnym tempie pojawiają się w mediach, weryfikować w kilku różnych źródłach. szczególną ostrożność należy zachować, czytając wpisy z prywatnych, często nieznanych kont (twitter) czy profili w social mediach, których autorami treści może być każdy. z pewnością nie należy ufać wpisom i komentarzom bez podanego wyraźnego i wiarygodnego źródła. warto zaglądać do dużych wydawnictw, cenionych na rynku mediów tytułów, które samodzielnie pozyskują i weryfikują informacje, dysponując odpowiednim zapleczem oraz doświadczeniem. do wiarygodnych źródeł należą również oficjalne strony rządowe, zarówno polskie, jak i zagraniczne, w tym portale unii europejskiej i agencji onz. cytowalność redakcji ma znaczenie. tytuły, które bezpiecznie można śledzić w kontekście wydarzeń w ukrainie, to także media opiniotwórcze z raportu „najbardziej opiniotwórcze media w polsce”, który instytut monitorowania mediów przygotowuje od 2003 roku. badanie obejmuje tradycyjne redakcje internetowe, prasowe, stacje radiowe i telewizyjne, a metodologia opiera się na analizie wszystkich przekazów medialnych, w tym artykułów informacyjnych, tekstów publicystycznych, czy reportaży śledczych, na które później powołują się w swoich materiałach inne media w polsce. są to tzw. cytowania najbardziej rozpoznawalnych mediów przez inne media w kraju, które w ten sposób potwierdzają między innymi swoje zaufanie w kwestii wiarygodności podawanych dalej informacji. raport dostępny na stronie. zobacz też: „czytajcie sprawdzone źródła” – apel w mediach internetowych nabiera rozgłosu.