„W Ukrainie” i „do Ukrainy” – Rada Języka Polskiego zajęła stanowisko

Rada Języka Polskiego wydała opinię na temat przyimków, jakich należy używać z nazwą „Ukraina”. To odpowiedź instytucji opiniodawczo-doradczej na liczne pytania dotyczące tego zagadnienia, pojawiające się w związku z trwającą w tym kraju wojną.

„Rada Języka Polskiego zachęca do szerokiego stosowania składni »w Ukrainie« i »do Ukrainy« i nie uznaje składni z »na« za jedyną poprawną (jak można przeczytać w drukowanych wydawnictwach poprawnościowych)” – napisano w opinii opublikowanej na stronie RJP.

Rada wskazuje, że zwyczaj używania przyimków „na” oraz „do” w odniesieniu do nazw krajów ukształtował się w czasach, kiedy inne były granice państw oraz poczucie wspólnoty państwowej i stanowi on „relikt dawnej rzeczywistości”. Nie jest to – podkreśla Rada Języka Polskiego – przejaw kwestionowania suwerenności Ukrainy, Litwy, Łotwy, Białorusi, Słowacji czy Węgier, z którymi zwyczajowo występuje przyimek „na”.

„Jednak niezależnie od faktycznych przyczyn jakiegoś zwyczaju językowego ważne jest, jak odbierają go ludzie, których on dotyczy” – zaznaczono w opinii.

Rada Języka Polskiego zwraca uwagę, że dyskusja na temat tego, czy o krajach niewyspiarskich nie należy mówić, używając przyimków „do” i „w” trwa od wielu lat, a w czasach międzywojennych takie rozważania dotyczyły głównie Litwy. RJP zwraca także uwagę na coraz częstsze używanie „w Ukrainie” po zaatakowaniu tego kraju przez Rosję w lutym 2022 roku.

RJP wskazuje też, że argumentem przemawiającym za konstrukcjami „w Ukrainie” i „do Ukrainy” jest fakt, że w oficjalnej nazwie państwa nie ma słowa „Republika” , co oznacza, że nie można łączyć z nim przyimka „w”, jak ma to miejsce w wyrażeniu „w Republice Litewskiej”.

RJP zaleca pisownię „w Ukrainie” także biorąc pod uwagę „szczególną sytuację i szczególne odczucia naszych ukraińskich przyjaciół”, którzy wyrażenia z „na” odbierają niejednokrotnie jako przejaw traktowania ich państwa jako niesuwerennego. Rada Języka Polskiego użycie przyimków „w” i „do” zaleca ona szczególnie w języku urzędowym i prasowym oraz tam, gdzie można byłoby zastąpić słowo „Ukraina” wyrażeniem „państwo ukraińskie”.

„Lepiej pisać o wojnie w Ukrainie niż na Ukrainie, choć druga wersja też nie jest niepoprawna” – wyjaśnia RJP, jednocześnie zwracając się z prośbą do zwolenników zmian oraz obywateli Ukrainy, by uszanowali zwyczaje Polaków, którzy pozostaną przy formie „na Ukrainie”.

Rada zaznacza także, że podobnej ewolucji jak w przypadku Ukrainy podlegają też połączenia odnoszące się do Białorusi, Litwy, Łotwy, Słowacji i Węgier. (mb)