Ponad połowa Polaków nie wierzyła, że może stać się ofiarą cyberprzestępczości. Kiedy jednak do tego doszło, towarzyszyły im głównie gniew i irytacja. Byli źli nie tylko na tego, kto ich oszukał, ale też na samych siebie, że dali się zmanipulować – pokazuje badanie VeloBanku.
Z okazji Miesiąca Cyberprzestępczości VeloBank przeprowadził badanie, w którym sprawdził, jakie emocje towarzyszą osobom, które doświadczyły oszustwa. Co druga osoba (52 proc.), która padła ofiarą cyberprzestępczości, czuje, że została przy tym zmanipulowana emocjonalnie. Częściej wspominają o tym mężczyźni (63 proc.) niż kobiety (42 proc.). Najbardziej podatni na takie oszustwa są młodzi ludzie w wieku 18-24 lata (62 proc.). U osób powyżej 55. roku życia ten odsetek wynosi 48 proc. Co więcej, 22 proc. deklaruje, że w trakcie oszustwa nie wykorzystano emocjonalnych odniesień, a 26 proc. nie jest w stanie tego określić.
Najczęściej doświadczaną emocją, która towarzyszyła badanym po oszustwie, był gniew (48 proc.). Pojawiał się on w odniesieniu do przestępcy, jak i do siebie samych. Często wymieniano także irytację (40 proc.) oraz bezradność (37 proc.). Pojawiały się również smutek (21 proc.), wstyd (18 proc.), lęk (17 proc.) i zagubienie (12 proc.). Ofiary cyberprzestępczości mierzą się także z silnym obciążeniem psychicznym.
62 proc. ankietowanych nie brało pod uwagę scenariusza, w którym sami mogliby paść ofiarą cyberprzestępczości. Byli oni przekonani, że taki los może spotkać innych, ale na pewno nie ich samych. 38 proc. miało świadomość zagrożeń w przestrzeni internetowej. Twórcy badania zauważają, że „dopiero doświadczenie utraty pieniędzy lub danych obnażyło złudne poczucie bezpieczeństwa, jakie towarzyszy większości użytkowników sieci”.
82 proc. badanych oczekuje, że w przestrzeni medialnej pojawi się więcej kampanii, które będą edukować z zakresu cyberzagrożeń. Jedynie 17 proc. uważa, że takich inicjatyw jest już wystarczająco dużo.
„Edukacja powinna pomagać ludziom nie tylko chronić swoje dane, lecz także odbudowywać poczucie kontroli i pewności w świecie, w którym granica między realnym a cyfrowym coraz bardziej się zaciera” – wskazuje Małgorzata Górska, dyrektorka departamentu HR w VeloBanku, psycholożka i psychotraumatolożka. (km)
O badaniu:
Badanie przeprowadzono w dniach 3-6 października 2025 roku na grupie 1095 osób
