FOB: pracodawcy, zwróćcie uwagę na opiekunów osób starszych

Dbanie o work-life balance to nie tylko ułatwianie pracownikom realizowania swoich pasji po godzinach. Ważne są także ułatwienia w zakresie opieki nad osobami dorosłymi. Pracodawcy powinni o nich pomyśleć, bo opiekunowie często mają kompetencje przydatne w miejscu pracy i są bardziej zmotywowani – wynika z badania Forum Odpowiedzialnego Biznesu (FOB).

Społeczeństwo w Polsce się starzeje – według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) obecnie osoby w wieku 60+ stanowią około 25 proc. ogółu mieszkańców kraju, a w ciągu kolejnej dekady Polaków po sześćdziesiątce będzie już niemal 11 mln. Już teraz, jak zauważa FOB, dziećmi i/lub rodzicami opiekuje się ponad 6 mln pracowników i pracownic w Polsce. To ok. połowa zatrudnionych na umowę o pracę. Autorzy badania zwracają jednak uwagę, że pracownicy zajmujący się osobami starszymi mogą korzystać z dodatkowych świadczeń rzadziej niż ci, którym urodziło się dziecko.

Może to wynikać częściowo z tego, że temat opieki nad osobami dorosłymi jest mało obecny w firmowych rozmowach i debacie publicznej – zauważa FOB. Z jego badania wynika, że tylko 39 proc. ankietowanych wie o tym, że ich współpracownik ma pod swoimi skrzydłami osobę starszą, a co trzeci badany nie był tego pewny. Na podstawie danych GUS-u FOB wnioskuje natomiast, że obecnie ponad 80 proc. pracowników i pracownic ma w swoim miejscu pracy osoby z obowiązkami opiekuńczymi. Ponadto, 27 proc. ankietowanych jest zdania, ze osoby opiekujące się dziećmi spotykają się z większym zrozumieniem niż te, które zajmują się dorosłymi.

Czy można tu mówić o tabuizacji tematu, o czymś w rodzaju zmowy milczenia? Marzena Strzelczak, dyrektorka FOB, woli raczej posługiwać się słowem „autocenzura”. „Opieka rodzicielska to wyzwanie społeczne, a opieka nad dorosłymi osobami zależnymi – prywatna sprawa. Tak to w praktyce działa. Dlaczego tak się dzieje? Z jednej strony coraz płynniejsza we współczesnej rzeczywistości jest »granica starości«. Kiedy się ona zaczyna? Po 50., 60., 70. czy 80. roku życia? Bardziej widoczne i wszechobecne jest pragnienie, by starość NAS nie dotyczyła. Temat nie jest »medialny«” – zauważa ekspertka.

Strzelczak widzi też kilka innych powodów, które nie ułatwiają prowadzenia komunikacji o opiekunach dorosłych. Dla przykładu, zajmowanie się starszymi wiąże się z odczuwaniem trudnych emocji – lęku, zwątpienia czy samotności – w przeciwieństwie do historii o radosnym rozwoju dzieci. Inną kwestią jest też brak rozwiązań systemowych, które ułatwiałyby życie opiekunów, czy obawa przed wypadnięciem z runku pracy w przypadku poinformowania, że pomaga się osobie starszej w egzystencji. „Staramy się stąd sprostać wyzwaniu samodzielnie” – mówi prezeska FOB.

Tak czy inaczej, ankietowani byli w dużej mierze zgodni co do jednego: 8 na 10 z nich uważa, że dodatkowe rozwiązania dla opiekujących się dziećmi i dorosłymi powinny być podobne. Z badania wynika tymczasem, że nie są. Zaledwie 5 proc. przepytanych przez FOB może otrzymywać dofinansowanie na usługi opiekuńcze (np. w postaci bonów), a ponad połowa uważa, że takie rozwiązanie byłoby atrakcyjne. 8 proc. natomiast ma możliwość objęcia płatnym pakietem opieki medycznej osoby starszej, a tymczasem chciałaby tego co druga badana osoba.

Inne rozwiązania, jakich w firmach brakuje, to m.in. dwa dni wolne na cele opiekuńcze, a także elastyczne godziny pracy czy możliwość wyjścia na żądanie na krótki czas z możliwością odrobienia nieobecności bez straty urlopu – wskazywali ankietowani. Ważne jest też dla nich poczucie stabilności, które dawałoby jak najszybsze podpisywanie umowy na czas nieokreślony.

„Choć coraz głośniej mówi się o potrzebie work-life balance, to wydaje się, że rozwiązania oferowane przez pracodawców nie tylko nie do końca odpowiadają preferencjom zatrudnionych, lecz także zdają się nie uwzględniać rzeczywistości, która uniemożliwia pracownicom i pracownikom skorzystanie z przygotowanej oferty. Chcemy, by nasze badanie było przyczynkiem do szerokiej debaty na temat wyzwań, z którymi codziennie mierzy się ponad 6 mln pracowników i pracownic w Polsce” – deklaruje Strzelczak.

Organizacja zaprezentuje pełne wyniki badania 21 maja 2020 roku, podczas VII Ogólnopolskiego Dnia Różnorodności. (mp)

O badaniu:

Badanie przeprowadziła firma Puzzle Research w okresie od listopada 2019 roku do stycznia 2020 roku na próbie 3376 osób. Zastosowane metody badawcze: FGI (grupy dyskusyjne), internetowe wywiady ankietowe, studia przypadku, internetowe wywiady penetracyjne, wywiad ekspercki i badanie źródeł wtórnych.