W obronie ptaków zamieszkujących miasta. Case study projektu „Ptaszkowe Love”

Opis akcji

Centrum Handlowe 3 Stawy znajduje się w centrum Katowic, a zarazem w bezpośredniej okolicy Doliny Trzech Stawów – pełnej jezior i drzew enklawy przyrody w środku przemysłowego regionu. To sąsiedztwo powoduje, że DNA centrum tworzy ekologiczna świadomość miejsca. Wrażliwość na kwestie przyrody leżała u podstaw organizacji przez 3 Stawy akcji „Ptaszkowe Love”.

Jej celem była odbudowa populacji miejskich ptaków. Gwałtowny rozwój tkanki miejskiej spowodował znaczne zmniejszenie liczby ptaków, a tym samym zachwiał równowagą ekosystemu.

Po konsultacji z przyrodnikami zdiagnozowano przyczynę problemu, jaką jest brak naturalnych siedlisk – dziupli w drzewach. Centrum 3 Stawy zdecydowało się na podjęcie akcji mającej na celu odbudowanie ich przez budowę budek lęgowych. Mając na uwadze wagę problemu postanowiono temu działaniu nadać jak największy zasięg społeczny przez zangażowanie w sposób aktywny klientów centrum.

W celu zbudowania zainteresowania wokół akcji wykorzystano walentynkową legendę, która mówi, że przed wiekami Polacy 14 lutego rozpoczynali budowę budek lęgowych, tak aby ptasie trele budziły przyrodę z zimowego letargu. Wraz z emigracją Polaków ten obyczaj powędrował w świat i powrócił jako święto zakochanych. Centrum wróciło do tradycji i zastąpiło współczesny symbol Walentynek budkami lęgowymi dla ptaków, które odzwierciedlają miłość do przyrody i radość niesienia pomocy.

Wokół akcji centrum 3 Stawy zbudowało koalicję partnerów: ZOO w Chorzowie, Śląski Ogród Botaniczny, Urząd Miasta Katowice, Leroy Merlin i  Stowarzyszenie na Rzecz Niepełnosprawnych SPES. W finale akcji pasaż centrum zamienił się w największą stolarnię w Polsce, gdzie kilka tysięcy mieszkańców zbudowało ponad 500 budek z elementów przygotowanych przez osoby niepełnosprawne. Budki zostały zabrane przez uczestników akcji i rozwieszone w całym regionie: w ogródkach, parkach i lasach. Wcześniej przez tydzień na katowickim rynku oraz w centrum 3 Stawy zebrano ponad 200 kg pokarmu dla ptaków z chorzowskiego ZOO.

Cele akcji

Celem akcji była pomoc ptakom żyjącym w mieście. To założenie postanowiono realizować dwutorowo. Po pierwsze poprzez realną pomoc, a więc stworzenie miejsc lęgowych dla ptaków. Po drugie poprzez uwypuklenie szerszego problemu, jaki dotyka dzikie zwierzęta w miastach. W tym celu należało zaktywizować mieszkańców – klientów centrum oraz zaangażować w akcję partnerów niekomercyjnych.

Cele związane z wydarzeniem:
 – Wkład w odbudowę populacji miejskich ptaków w Katowicach
 – Budowa 200 budek lęgowych dzięki zaangażowaniu klientów CH i wszystkich chętnych mieszkańców miasta do wspólnego działania w ramach społecznej inicjatywy
 – Aktywizacja społeczna osób z niepełnosprawnością i ich integracja poprzez zaangażowanie w akcję ekologiczną
 – Wsparcie finansowe Stowarzyszenia na Rzecz Niepełnosprawnych SPES
 – Zebranie jak największej ilości karmy dla ptaków z ZOO w Chorzowie
 – Próba zwrócenia uwagi na problem braku miejsc lęgowych miejskich ptaków, który dotyczy nie tylko Katowic ale i wielu innych miast w woj. śląskim
 – Budowanie partnerstwa lokalnego na rzecz przyrody. Kooperacja różnych podmiotów, z których każdy przekaże  wkład: Śląski Ogród Botaniczny i ZOO know-how w zakresie przyrody, Leroy Merlin (najemca) narzędzia, Stowarzyszenie SPES elementy składowe do budek, Urząd Miasta w Katowicach wsparcie organizacyjne
 – Wzmocnienie wizerunku CH jako integralnego elementu miejsca na pograniczu natury i miejskiej przestrzeni, społecznie odpowiedzialnego i silnie zaangażowanego

Realizacja

Akcja „Ptaszkowe Love” składała się z dwóch części, których celem było zaangażowanie uczestników w ekologiczne działania według modelu: im więcej zaangażowania, tym większy efekt dla przyrody. Całość nawiązywała do Walentynek, dlatego finał akcji odbył się 18 lutego (sobota) 2017 roku.

1. Część pierwsza to zbiórka pokarmu na rzecz ptaków ze Śląskiego Ogrodu Zoologicznego, jednego z największych ogrodów zoologicznych w Polsce. Zbiórka była prowadzona w dwóch etapach:
 – Zbiórka pokarmu w tygodniu poprzedzającym finał. W tym celu w centrum Katowic (rynek) oraz w CH stanęła ogromna półtorametrowa budka dla ptaków, do której mieszkańcy i klienci mogli przekazywać pokarm. W trakcie prowadzonej zbiórki zorganizowano wycieczkę ornitologiczną po centrum Katowic, podczas której ornitolog pokazywał mieszkańcom, jakie ptaki żyją w mieście, jak wyglądają ich zwyczaje i dla jakich gatunków budowane będą budki lęgowe w ramach akcji „Ptaszkowe Love”.
 – Drugim etapem był konkurs na profilu CH na Facebooku, w którym każde zdjęcie przesłane przez mieszkańców dotyczące tematu akcji „Ptaszkowego Love” było nagradzane przekazaniem przez CH pokarmu na rzecz ZOO.
 – Łącznie zebrano 200 kg różnego rodzaju ziaren i nasion, które trafiły do ZOO w Chorzowie. Razem z pokarmem przekazano ogromną budkę lęgową, która stała się domem dla rodziny sów.

2. Część druga – finał akcji to wspólna budowa budek lęgowych dla ptaków w CH 3 Stawy:
 – Przez dwa miesiące poprzedzające akcję części składowe do budek przygotowywali podopieczni Stowarzyszenia na Rzecz Niepełnosprawnych SPES.
 – Wydarzenie w centrum poprzedziła tygodniowa akcja medialna zorganizowana z redakcjami regionalnych mediów. W audycjach emitowanych na antenie kilku stacji wzięli udział  przedstawiciele CH 3 Stawy i ornitolodzy, którzy przybliżali mieszkańcom regionu kwestie związane z potrzebą odbudowy populacji ptaków w miastach. Audycje kończyły się konkursami, w których do wygrania były budki dla ptaków.
 – W akcji budowania budek na terenie pasażu wzięło udział blisko trzy tysiące osób z aglomeracji śląskiej, na które czekały dodatkowe atrakcje: spotkania i prelekcje ornitologów, wystawa budek dla ptaków oraz animacyjne zabawy ekologiczne w strefie dla dzieci.
 – Łącznie podczas akcji zbudowano 500 budek, które zostały zabrane i rozwieszone w całym regionie.

Realizacja celów akcji

Cele założone przed akcją zostały zrealizowane w 100 proc., a wręcz przekroczyły oczekiwania organizatorów:

 – Zakładany cel nadrzędny akcji: wsparcie w odtworzeniu populacji miejskich ptaków został osiągnięty w pełni. Badania ornitologów przeprowadzone po sezonie lęgowym potwierdziły, że wszystkie sprawdzone budki lęgowe powieszone w ramach akcji „Ptaszkowe Love” zostały zasiedlone. W części z nich znajdowały się dwa, a nawet trzy gniazda.
 – W finał akcji zaangażowało się ponad trzy tys. osób, które na pasażu 3 Stawy zbudowało ponad 500 budek lęgowych dla ptaków, a następnie własnoręcznie zawiesiło je w prywatnych ogrodach, działkach, parkach i lasach. Aktywny udział w akcji z pewnością przyczynił się do wzrostu świadomości ekologicznej osób biorących udział w wydarzeniu.
 – Przy współudziale partnerów i ornitologów został stworzony kompleksowy program ekologiczny obejmujący budowę budek lęgowych, ich montaż, a następnie wyczyszczenie i przygotowanie do kolejnego sezonu lęgowego.
 – Zbudowano program partnerstwa lokalnego, w który włączyły się: ZOO w Chorzowie, Śląski Ogród Botaniczny, Urząd Miasta w Katowicach, Zakład Zieleni Miejskiej, Leroy Merlin, Ochotnicza Straż Pożarna, Stowarzyszenie na Rzecz Niepełnosprawnych SPES.
 – Zebrano 200 kg pokarmu dla ptaków w chorzowskim ZOO.
 – Wykonano kolejny krok ku integracji społecznej osób niepełnosprawnych umysłowo. Podopieczni Stowarzyszenia SPES, którzy przygotowali części do budek, podczas finału akcji instruowali i nadzorowali proces budowy domków przez klientów centrum.
 – Rozpropagowano temat w mediach dzięki 120 publikacjom, w tym audycjom w regionalnych stacjach radiowych i relacji live w Radiu Katowice.
 – Poruszono kanały social media. Łączenie ukazało się ponad 100 postów i oznaczeń na Facebooku o łącznym zasięgu ponad 90 tys.
 – Wsparto finansowo Stowarzyszenie na Rzecz Niepełnosprawnych SPES w wysokości 5 200 zł, dzięki mechanizmowi: im więcej budek tym większe wsparcie.