PARS PRO TOTO, PRO PUBLICO BONO, QUI PRO QUO

Pars pro toto - to figura retoryczna, która polega na zastępowaniu nazwy przedmiotu przez nazwę części wchodzącej w jego skład. W ten sposób zamiast powiedzieć „dom” możemy użyć określenia „własny dach”, „własny kąt” czy „moje cztery ściany”.

łac. pars pro toto - część zamiast całości.

Pro publico bono (lub pro bono) - wym. [pro publiko bono], akcent na "u"; działanie dla dobra publicznego świadczone przez firmy, organizacje, czy pojedyncze osoby bezpłatnie, dla dobra społeczeństwa. Najczęściej dotyczy to firm prawniczych, konsultingowych czy marketingowych, które z rozmaitych przyczyn (etycznych, reklamowych etc.) część swojej pracy, np. dla biednej mniejszości społecznej wykonują nieodpłatnie, niejako z dobroci serca lub by wzmocnić swój pozytywny wizerunek. Działania pro bono różnią się od wolontariatu tym, że wykonujące je osoby są profesjonalistami w swoich dziedzinach. 

łac. pro publico bono - znaczenie jak wyżej.

Qui pro quo - wym. [kwi pro kwo]; inaczej zabawne nieporozumienie.

łac. qui pro quo - znaczenie jak wyżej.

Przykłady

Pisząc informacje prasowe, gdy nie mogę znaleźć odpowiedniego synonimu, posługuję się pars pro toto: do określenia liczebności sił zbrojnych zamiast o „stu kawalerzystach” piszę o „stu szablach”.

„Sposób na blondynkę” to jedna z moich ulubionych komedii – świetni aktorzy, zaskakujący scenariusz i cała masa rozmaitych qui pro quo.

Nasza firma zdecydowała się na działania pro publico bono na rzecz jednego z domów dziecka. I nie chodziło tu o promocję marki, a o prawdziwe współczucie - dyrektor zarządzający jako dziecko mieszkał w podobnej instytucji, i stąd jego potrzeba pomocy osobom w podobnej sytuacji.  

Opracowała Zuzanna Reda

Więcej na www.SlowoDnia.wordpress.com

Opracowanie na podstawie: „Słownik wyrazów obcych”, red. Jan Tokarski; sjp.pwn.pl; slownik-online.pl/Kopalinski; wikipedia; obcyjezykpolski.interia.pl.