Młode pokolenie opisywane w polskich mediach ma wiele wyzwań – tak wynika z najnowszej analizy Instytutu Monitorowania Mediów. Badanie pokazuje, że młodzi Polacy są jednocześnie przedstawiani jako ofiary niestabilności ekonomicznej i niepewnej przyszłości, a zarazem jako ambitni pragmatycy, świetnie odnajdujący się w cyfrowej rzeczywistości i stawiający jasne wymagania wobec rynku pracy.
Analiza ekspertów IMM wykazała, że młodzi wchodząc na rynek pracy borykają się z wieloma problemami. Opisuje się m.in. ich sytuację finansową, postawę wobec pracy, zaangażowanie polityczne, styl życia oraz lęki i aspiracje. Młodzi Polacy jawią się w mediach jako pokolenie zmagające się z niestabilnością ekonomiczną i niepewnością jutra, a jednocześnie jako grupa pragmatyczna, technologicznie zaawansowana i poszukująca nowych ścieżek rozwoju.
Finanse młodych Polaków w 2025 roku
Kwestie finansowe są dominującym tematem w nagłówkach analizowanych publikacji. Obraz, jaki się z nich wyłania, jest pełen skrajności – od doniesień o rosnącym zadłużeniu po informacje o rosnącej świadomości finansowej. Wiele nagłówków w alarmującym tonie informuje o problemach finansowych młodego pokolenia. Wskazują one na rosnącą skalę zadłużenia i to już na progu wkraczania w etap dorosłości. Postawy młodych wobec pieniędzy opisywano jako pragmatyczne i skoncentrowane na oszczędzaniu. Polowanie na promocje w sklepach spożywczych ma stawać się powoli normą. Młodzi stawiają na dyskonty, a także aktywnie poszukują promocji, które stanowią od 20 proc. do 60 proc. ich koszyka. Ich wydatki w dużej mierze pochłaniają codzienne sprawunki. Nie posiadają drogich hobby, a wolne środki przeznaczają głównie na ubrania i wyjścia do restauracji.
Wbrew powiedzeniu „pieniądze szczęścia nie dają”, młodzi Polacy są często innego zdania. Uważają, że bogactwo zaczyna się od kwoty 2 mln złotych. Ich podejście do inwestowania jest zróżnicowane. Z jednej strony są określani jako „ostrożni”, z drugiej strony – wykazują zainteresowanie nowymi formami lokowania kapitału, takimi jak kryptowaluty i akcje, preferując je przed nieruchomościami.
Rynek nieruchomości jest przedstawiany jako obszar dla młodych niedostępny i ryzykowny. Dominuje niechęć do zaciągania kredytów hipotecznych. W połączeniu z wysokimi cenami mieszkań, prowadzi ona do zjawiska „gniazdownictwa”, czyli wieloletniego zamieszkiwania z rodzicami.
Pokolenie nowych technologii, szybkich płatności i smartfonów
Młodzi Polacy są też przedstawiani jako pokolenie w pełni zintegrowane z technologią cyfrową, co wpływa na ich nawyki konsumenckie oraz codzienne funkcjonowanie. Pokochali płatności bezgotówkowe, cyfrowe i online, odwracając się od gotówki. Chętnie korzystają z elastycznych form płatności, takich jak karty kredytowe czy systemy „kup teraz, zapłać później”. Są uzależnieni od smartfonów, ale jednocześnie – co jest paradoksem – ich odporność cyfrowa jest oceniana jako niska, a Gen Z bywa określany jako „słabszy od millenialsów w technologii”.
Work-life balance – pokolenie, które nie chce żyć pracą
Młodzi Polacy są także przedstawiani jako pokolenie o jasno sprecyzowanych oczekiwaniach wobec pracodawców: nie godzą się na niskie wynagrodzenia i aktywnie poszukują lepszych warunków, co wiąże się z częstym przebranżowieniem. Wyraźnie komunikują, że nie chcą pracować za płacę minimalną. Zmieniają się też mocno priorytety w stosunku do pokolenia rodziców: chcą pracować lżej, mniej się stresować i cenią sobie równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Są w stanie zrezygnować z pracy, jeśli nie spełnia ona ich oczekiwań. Jednak jednocześnie nagłówki wskazują na dramatyczną sytuację i problemy ze znalezieniem zatrudnienia przez młodych Polaków.
Kryzys zaufania do państwa
W sferze politycznej i społecznej obraz młodego pokolenia jest pełen niepokojących sygnałów, wskazujących na kryzys zaufania do instytucji demokratycznych i niechęć do angażowania się w obronę kraju. Nagłówki w mediach wielokrotnie podkreślały rosnący sceptycyzm młodych wobec panującego ustroju, co jest określane jako „najgorszy wynik wśród badanych krajów”. Czują się ignorowani przez polityków, co bezpośrednio przekłada się na ich preferencje, często skierowane w stronę postaci spoza głównego nurtu i reprezentujących skrajne poglądy, takich jak Sławomir Mentzen czy Adrian Zandberg. Jednocześnie wyrażają znużenie i rozgoryczenie obecną sceną polityczną.
Problemy ze zdrowiem psychicznym
Doniesienia medialne często poruszają temat problemów zdrowotnych obaw, z jakimi mierzy się młode pokolenie. Szczególny nacisk kładziony jest na kondycję psychiczną. Młodzi Polacy są opisywani jako pokolenie w „najsłabszej formie psychicznej”, odczuwające samotność, bezsilność, frustrację i wstyd. Kryzys zdrowia psychicznego jest wskazywany jako poważny problem. Ich główne obawy to potencjalny kryzys gospodarczy i inflacja – jest to najczęściej wzmiankowane źródło stresu. Kolejnym aspektem jest brak pieniędzy, a lęk przed ubóstwem jest tak silny, że wpływa na decyzje życiowe, np. o nieposiadaniu dzieci. Młodzi obawiają się też wpływu sztucznej inteligencji na rynek pracy.
Alkohol to jeden z najczęściej powracających tematów, przedstawiany w sposób skrajnie niespójny. Liczne nagłówki sugerują powszechne sięganie po alkohol, często przed 18. rokiem życia. Z drugiej strony opisywana jest także moda na abstynencję i coraz częstsza, świadoma rezygnacja z tej używki.
Młodzi osiągają sukcesy i inwestują w rozwój
Mimo licznych problemów, w nagłówkach publikacji widać także sukcesy i pozytywne cechy młodego pokolenia: są oni znacznie lepiej wykształceni niż ich rodzice, regularnie zdobywają medale na międzynarodowych olimpiadach, odnoszą sukcesy naukowe i biznesowe, a także chętnie wybierają studia za granicą.
