Do Rady Reklamy wpłynęła skarga na reklamę Media Expert. Chodzi o akcję „Płacimy za oceny”

21 lipca 2025 roku Rzeczniczka Praw Dziecka skierowała skargę do Rady Reklamy na działania reklamowe sieci handlowej Media Expert promujące akcję „Płacimy za oceny”. Monika Horna-Cieślak zwraca uwagę, że wskazana reklama narusza przepisy prawa odnoszące się do zakazu dyskryminacji w kontekście praw dziecka oraz społecznego oddziaływania marketingu.

„Składam skargę na reklamę sieci handlowej Media Expert poświęconą akcji promocyjnej »Płacimy za oceny« wyemitowaną przez środki masowego przekazu w dniach 26 i 27 czerwca 2025 roku oraz wnoszę o zajęcie stanowiska przez Radę w tej sprawie i stwierdzenie, iż akcja promocyjna naruszyła m.in. przepisy prawa odnoszące się do zakazu dyskryminacji, w szczególności w kontekście praw dziecka i społecznego oddziaływania marketingu” – napisała Monika Horna-Cieślak do Rady Reklamy.

Akcja „Płacimy za oceny” – o co chodzi?

Media Expert ponownie jak ubiegłych latach uruchomiło akcję promocyjną „Płacimy za oceny”. Polega ona na tym, że sieć handlowa przyznaje zniżki uczniom w zamian za ich oceny na świadectwie. Wysokość zniżki zależała od uzyskanych ocen: 6 zł za każdą szóstkę na świadectwie, 5 zł za piątkę, 6 zł za ocenę wzorową z zachowania, a 5 zł za ocenę bardzo dobrą.

Monika Horna-Cieślak apelowała do przedsiębiorców o zaprzestanie organizowania podobnych akcji promocyjnych dotyczących ocen jeszcze przed zakończeniem roku szkolnego. „Każda młoda osoba jest wyjątkowa i wartościowa bez względu na osiągane wyniki w nauce. Każde dziecko posiada unikatowe talenty, umiejętności, uzdolnienia i cechy charakteru, które często nie znajdują odzwierciedlenia w ocenach szkolnych” – podkreślała wówczas.

Zdaniem Rzeczniczki Praw Dziecka akcja promocyjna Media Expert „uprzywilejowuje uczniów z najwyższymi ocenami”. Reklama może bowiem pośrednio sugerować, że wartość ucznia zależy od jego ocen. To z kolei może wpływać na psychikę małoletnich i tworzyć nadmierną i niepotrzebną presję – zwłaszcza u tych dzieci, które nie uzyskały na swoich świadectwach najwyższych ocen lub nie mogły ich uzyskać z uwagi na inny system oceniania związany chociażby z niepełnosprawnością.

W uzasadnieniu skargi rzeczniczka wskazuje m.in. na opinię krajowej konsultantki w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży – Aleksandry Lewandowskiej. Zdaniem ekspertki „praktyki polegające na nagradzaniu dzieci wyłącznie za osiągnięcia szkolne w formie ocen mogą w istocie pogłębiać istniejące nierówności edukacyjne i społeczne”. Lewandowska podkreśla ponadto, że oceny w polskim systemie edukacji są bowiem kształtowane przez wiele czynników, na które uczniowie nie zawsze mają wpływ.

Na co należy uważać w przypadku reklam skierowanych do dzieci i młodzieży?

Rzeczniczka Praw Dziecka zwraca uwagę, że obecnie reklamy stanowią wszechobecny element życia dzieci, który może mieć poważne konsekwencje dla ich rozwoju psychicznego i emocjonalnego. Z tego względu odpowiedzialność reklamodawców powinna obejmować także uwzględnienie różnorodności oraz unikanie komunikatów, które mogą prowadzić do dyskryminacji.

W skardze skierowanej do Rady Reklamy Monika Horna-Cieślak wskazała również na zapisy obowiązujących dokumentów, w tym Kodeksu Etyki Reklamy. Zgodnie z zawartym w nim rozporządzeniem „reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży muszą uwzględniać stopień ich rozwoju oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi, co oznacza, iż reklama nie może wywoływać poczucia niższości”.

Ponadto działania promocyjne Media Expert mają także naruszać przepisy Karty Ochrony Dzieci w Reklamie. W dokumencie pojawił się bowiem zapis mówiący o tym, że reklamy, których odbiorcami są dzieci – zarówno ze względu na treść, formę, kanał komunikacji, jak i sposób ich prezentowania – nie będą zawierały treści dyskryminujących.

Co na to Media Expert?

Redakcja PRoto.pl skontaktowała się w tej sprawie z przedstawicielami Media Expert. Sieć handlowa podkreśla, że celem akcji „Płacimy za oceny” nie jest tworzenie podziałów, a jedynie docenienie wysiłku uczniów. Ponadto – jak zwraca uwagę firma – inicjatywa od lat cieszy się dużym zainteresowaniem i pozytywnym odbiorem.

„Oczywiście z szacunkiem przyjmujemy pogląd Rzecznika Praw Dziecka na tę sprawę i podzielamy przekonanie, że każde dziecko zasługuje na uznanie i wsparcie. »Płacimy za oceny« to element szerszej kampanii promocyjnej skierowanej do dzieci i młodzieży, której celem jest docenienie wysiłku, a nie tworzenie podziałów. Od lat cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem i pozytywnym odbiorem ze strony uczestników. Rozumiemy, że opinie mogą być różne – dla nas kluczowe jest to, że akcja daje dzieciom powód do dumy i radości” – przekazała firma. „Chciałbym również wyraźnie podkreślić, że stale rozwijamy katalog działań i specjalnych promocji dla najmłodszych tak, by odpowiadały one na różne potrzeby i dawały każdemu szansę na udział – niezależnie od ocen czy wieku i tego typu inicjatywy podejmujemy przez cały rok” – dodał Michał Mystkowski, rzecznik prasowy Media Expert. (kn)

Źródło: własne/ brpd.gov.pl/ Zdjęcie główne: mediaexpert.pl