Kampania prezydencka w Polsce obecnie wchodzi w decydującą fazę. To właśnie teraz społeczeństwo jest najbardziej podatne na fałszywe narracje, manipulacje i medialne prowokacje. Przed wszechobecną dezinformacją ostrzegają cztery organizacje społeczne – Stowarzyszenie Pravda, Stowarzyszenie Demagog, Instytut Zamenhofa oraz Fundacja „Przeciwdziałamy Dezinfomacji” FakeNews.pl. Apelują one do polityków, sztabów wyborczych, mediów i platform społecznościowych o wzmożoną czujność i odpowiedzialność za słowo.
6 maja 2025 roku organizacje społecznie wystosowały apel w obronie demokracji. Zwróciły w nim uwagę przede wszystkim na fakt, że ostatnie dni kampanii wyborczych to okres najwyższego ryzyka. Jest to bowiem czas, w którym najczęściej występują ataki dezinformacyjne. Organizacje w szczególności ostrzegają przed coraz powszechniejszym wykorzystywaniem generatywnej sztucznej inteligencji do manipulacji przekazem publicznym.
Autorzy apelu przywołują w nim przykłady z zagranicy, w tym Słowacji i Francji, gdzie zmanipulowane nagania audio i wideo oraz sfabrykowane materiały miały znaczący wpływ na przebieg kampanii wyborczych. Organizacje ostrzegają także, że podobne działania mogą stanowić zagrożenie dla przejrzystości i uczciwości procesu wyborczego w Polsce.
„Mając na względzie znaczne ryzyko takiego ataku tuż przed głosowaniem, wzywamy sztaby wyborcze, polityków oraz media do wzmożonej czujności, rzetelności i odpowiedzialnych działań podczas ostatniego etapu kampanii prezydenckiej. To właśnie na Was spoczywa dziś obowiązek ochrony demokratycznych wartości przed cyfrową manipulacją. Szybka, transparentna i profesjonalna reakcja na atak dezinformacyjny może przesądzić o jego skuteczności – lub jej braku” – przekazują organizacje.
Jak podkreślają autorzy apelu, „kluczowa jest współpraca między organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, ekspertami z trzeciego sektora, instytucjami, sektorem prywatnym a odpowiedzialnymi redakcjami oraz dziennikarzami”. Według organizacji ważne jest także branie pełnej odpowiedzialności za udostępniane treści i ich konsekwencje.
Wśród zawartych w apelu rekomendacji i wskazań, które warto podejmować w tym szczególnie wrażliwym czasie, znalazły się m.in
- zachowanie wyjątkowej ostrożności wobec nowych, sensacyjnych treści, które mogą pojawić się bezpośrednio przed głosowaniem, w szczególności nagrań audio i wideo
- sumienne weryfikowanie źródeł i autentyczności materiałów, a w razie pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości – powstrzymanie się od ich rozpowszechniania
- przejrzyste działanie i wykorzystywanie nowych technologii w etyczny sposób
- niewzmacnianie dezinformacji, czyli unikanie komentowania lub udostępniania niesprawdzonych treści
Organizacje społeczne podkreślają, że tylko świadome decyzje i wspólna czujność mogą pomóc w skutecznej obronie integralności demokratycznych wyborów, a co za tym idzie przyszłości, która dotyczy wszystkich obywateli. (ao)
